240 vierkante meter. Dat is de afmeting van de zaal waar de gemeenteraad nu maandelijks in vergadert. Met 35 raadsleden (als die er allemaal zijn tenminste), wat wethouders, ambtenaren, publiek en medewerkers van de griffie. Het kan en het is te doen ook al klaagden enkele gemeenteraadsleden een paar jaar geleden nog anoniem over hun veiligheid. Het publiek zat namelijk achter hen.

Toch is er al jaren een discussie gaande over een nieuwe huisvesting voor de gemeenteraad. Kapstok is dan formeel het ‘ruimtegebrek’, de ventilatie, de toegankelijkheid, het energieverbruik en in verband daarmee de duurzaamheid. Problemen die met wat gerichte ingrepen en voor niet al te veel geld te verhelpen zijn.

Alleen wil ‘men’ daar niet aan. In plaats daarvan wordt het item ‘raadszaal’ groter gemaakt. Huize Swaensteyn, waar men nu zit, is niet toegankelijk voor mensen met een beperking. De vergaderruimten van de diverse politieke partijen voldoen niet. En de werkruimten van de griffie zijn ook al niet doelmatig.

Nu dateert Huize Swaensteyn uit 1632. Een grootschalige verbouwing zit er niet in. Het is tenslotte een monument. En zo wordt het ‘probleem Huize Swaensteyn’ een raadszaalprobleem. De 240 vierkante meter raadszaal is ineens 1500 vierkante meter. En daar moet dus iets aan gedaan worden, zo redeneren de politieke partijen.

Een studie heeft nu uitgewezen dat er tussen 5,9 en 13,9 miljoen euro nodig is voor een nieuwe raadszaal annex vergaderruimten voor fracties en werkplekken voor de griffie. Afhankelijk van de te kiezen variant komt er dan tussen 1540 en 1680 vierkante meter beschikbaar. Dat terwijl het programma van eisen dat de betrokkenen zelf hebben bepaald uitkomt op 1400 vierkante meter.

Hoe dan ook, een minimaal raadszaalprobleem vormt het alibi voor een algehele vernieuwing die nog goud geld kost ook. En het zal echt niet bij die 5,9 tot 13,9 miljoen euro blijven. De ervaring leert dat dit soort projecten altijd duurder uitvallen dan gedacht en vooraf becijferd.

De hoogste uitgaven (12,5 en 13,9 miljoen) zijn er voor varianten waarbij in Huize Swaensteyn getracht wordt meer ruimte te vinden: een verdieping op de raadszaal, een kelder er onder of een overkapping van de binnenplaats waardoor die bruikbaar wordt.

De laagste uitgaven (5,9 en 6,8 miljoen) zijn er voor varianten waarbij de gemeenteraad in het Raadhuis Leidschendam gaat zitten: in de centrale hal daar of op de plek van de binnenplaats.

Tussenvariant: een heel nieuw gebouw neerzetten als zetel van gemeenteraad, fracties en griffie: 12,8 miljoen voor 1680 vierkante meter.

Nu is de gemeenteraad het hoogste orgaan in de gemeente. Men controleert B&W en het werk van de ambtenaren. Dat lijkt het niet echt handig noch verstandig om te gaan inwonen bij degenen wier werk je kritisch moet beoordelen. Het zou bovendien de idee dat het in de politiek toch allemaal één pot nat is, kunnen bevestigen.

Een nieuw gebouw klinkt leuk maar de vraag is of dat echt strikt nodig is. Kan die 12,8 miljoen zoals die nu berekend is niet aan nuttiger zaken worden besteed dat een luxe werkomgeving voor gemeenteraad, fracties en griffie? Zijn er geen grotere noden onder de inwoners die met dat geld verminderd dan wel gelenigd kunnen worden?

En hoe ‘verschrikkelijk’ is Huize Swaensteyn nu helemaal? Ja, je moet er trappen lopen. En af en toe bukken om je hoofd niet te stoten tegen een dakbalk. Gasten kun je ook op de begane grond ontvangen. En wie zegt dat griffiemedewerkers bij elkaar moeten zitten? Is nieuw en modern altijd beter?

Het hele geval getuigt van een tunnelvisie. Alles wordt vanuit één hoek bekeken waarbij alternatieven uit zicht blijven. Er worden gelegenheidsargumenten gebruikt. ‘Waarom zijn we nog gehouden aan de afspraak dat B&W in Leidschendam zitten en de gemeenteraad in Voorburg’. ‘Museum Swaensteyn kan toch prima Huize Swaensteyn in. Krijgt dat ruimte en komen er meer mensen’.

Vergeten wordt dat Huize Swaensteyn voor de komst van het museum ook moet worden omgebouwd. Voor de nodige miljoenen. En dat het allerminst zeker is dat er dan meer mensen komen. Zo aantrekkelijk is de collectie van dat museum noch Huygens Hofwijck, waarmee men samenwerkt, niet. Het is de gemeente die de musea vervolgens via subsidies overeind moet zien te houden.

En dan nog: als Museum Swaensteyn verhuist staat de huidige vestiging Herenstraat 101 leeg. Een oud pand dat een potentiële koper voor heel veel geld moet laten opknappen. En ook dat pand is een monument. Dus daar kan vrijwel niets mee. Met andere woorden: de gemeente zal flink verlies op die verkoop boeken. En zo wordt de rekening voor een nieuwe raadszaal nog hoger.

Laten we maar een goed spreekwoord aanhalen in de hoop dat alle fanatieke plannenmakers wakker schieten uit hun droom, hun grootheidswaanzin: ‘Bezint eer gij begint’.