Sociale woningbouw is er niet de oorzaak van dat bouwprojecten niet doorgaan en daardoor de bouw stokt. Dat stelt Gedeputeerde Anne Koning in een brief aan Provinciale Staten (PS). PS waren van mening dat bouwprojecten door sociale woningbouw onrendabel werden en daardoor niet meer door gingen.

Anne Koning: ‘Ik kan u zeggen dat GS geen signalen hebben ontvangen dat de bouw stokt vanwege onrendabele woningbouwprojecten door sociale woningbouw. Zoals u zelf wellicht ook uit de media hebt kunnen vernemen zijn er wel andere redenen waarom de bouw stokt, zoals onduidelijkheid over de regelgeving rond stikstof, stijgende materiaalprijzen en/of een tekort aan capaciteit bij gemeenten en bouwbedrijven.

Een onrendabele top binnen een woningbouwproject, mede veroorzaakt door sociale woningbouw, is overigens mijns inziens geen reden dat een project niet doorgaat. Ik zal dat nader toelichten. Gemeenten hebben verschillende instrumenten om te sturen op het percentage sociale woningbouw in de gemeente en in projecten, zoals de woonvisie, een doelgroepenverordening en prestatieafspraken met woningcorporaties. Met de gemeentelijke doelen gaan ontwikkelende partijen (dat kan een marktpartij of woningcorporatie zijn) aan de slag.

Sociale huurwoningen zijn net als andere woningen onderdeel van een gebiedsontwikkeling. De marktpartij of woningcorporatie streeft altijd naar een acceptabele c.q. positieve business case. Planoptimalisatie wordt ingezet om het plan financieel rond te krijgen (bijvoorbeeld door het verlagen van de parkeernorm, meer woningen, kleinere woningen, duurdere woningen of woningen met een positiever resultaat in het plan).

Ontwikkelende partijen zullen rekening houden met de kwaliteitseisen die in een gebiedsvisie of andere door de gemeente vastgestelde documenten zijn vastgelegd. Kosten die de gemeente maakt voor de aanleg van openbare voorzieningen, zoals riolering, infrastructuur en groen kan de gemeente voor een deel verhalen op de ontwikkelende partijen.

Mocht er ondanks de planoptimalisatie en onderhandelingen tussen gemeente en ontwikkelende partijen over dekking van de kosten van openbare voorzieningen toch nog een tekort zijn binnen de grondexploitatie dan kan de gemeente overwegen om toch akkoord gaan met dit tekort. Om dit tekort te dekken treft de gemeente een voorziening in de gemeentelijke begroting. Overwegingen voor een gemeente om dit te doen kunnen zijn omdat er vanuit het gemeentelijk woonbeleid belang wordt gehecht aan het woonprogramma binnen het project of omdat andere projecten binnen de gemeente wel geld opleveren vanwege eigen grondposities.

Een gemeente kan overigens ook verschillende subsidies inzetten om het tekort te dichten. Gemeenten maken goed gebruik van de verschillende subsidiemogelijkheden gezien de vele gehonoreerde aanvragen voor de Woningbouwimpuls van het Rijk. Ook recent bij de 2e openstelling van de provinciale subsidieregeling knelpuntenpot sociale huur en middenhuur zijn er door gemeenten weer veel aanvragen ingediend.

Ten slotte constateer ik een beweging van de kant van het Rijk om meer sociale huurwoningen en betaalbare koop- en huurwoningen te bouwen. Door de afschaffing van de verhuurdersheffing is het de verwachting dat woningcorporaties meer sociale huurwoningen kunnen bouwen de komende jaren. Ook geeft het Rijk ambities aan in het eerder aan u toegestuurde Programma Woningbouw (2/3e betaalbare woningbouw vanaf 2025) en het Programma Thuis voor iedereen (streven naar 30% sociale woningbouw in elke gemeente). Het Rijk heeft ook middelen in het vooruitzicht gesteld om meer sociale en betaalbare woningbouw te kunnen realiseren’.