Een kleine 3 maanden na de gemeenteraadsverkiezingen heeft Leidschendam–Voorburg een nieuw college met een plan. Deze beloften bundel ook wel coalitieakkoord genoemd is de basis voor 4 jaar gemeentelijk beleid van de coalitiepartijen. Op een 10-tal thema’s waar onder wonen, verkeer, economie, zorg, veiligheid en duurzaamheid worden achtereenvolgens missie / visie en wat acties beschreven. Het lage vertrouwen in de overheid en de bedroevende opkomst bij de verkiezingen hebben ongetwijfeld eraan meegewerkt dat het eerst beschreven topic burgerparticipatie en dienstverlening was. Interessant want dit was 4 jaar geleden ook al een belangrijk onderwerp. Veel interne studie en nog meer overleg / onderzoek hebben niet tot enig resultaat geleid. Erger er ging nagenoeg geen bouwproject voorbij zonder reuring en frustratie met als dieptepunt de burgerparticipatie rond Schakenbosch.
De visie intenties zijn wederom mooi op dit gebied met, ik citeer: ‘we gaan de inwoners betrekken bij alle gemeentelijke besluiten die invloed hebben op onze samenleving, meer in de wijken en bij de mensen zijn, we gaan vooraf heldere verwachtingen scheppen en de denkkracht van inwoners benutten’. De afsluitende zin geeft wel een winstwaarschuwing vooraf: ‘let wel de gemeenteraad hakt knopen door en beslist’.
Hoe deze mooie doelen nu te verwezenlijken zult u zich afvragen? In de bijlage concrete plannen wordt dit uitgewerkt. Vroegtijdige participatie met belanghebbende en betrokkenen wordt toegejuicht. Leuk maar dit betreft dus niet slechts meedenken over de invulling maar ook over nut en noodzaak an sich en maatvoering van de voorgestelde plannen. Voorst wordt wederom sterk ingezet op het ontwikkelen van traditioneel ambtelijke instrumenten: een Leidraad participatie, een nieuwe Verordening en bij elk plan een Participatieparagraaf. Zoals gewoonlijk worden ook weer beloftes gedaan op het vlak van betere en heldere communicatie, toegankelijkere dienstverlening en komen er wijk- en dorpsgesprekken.
Is dit nu de aanpak die het vertrouwen tussen burgers en bevoegd gezag hersteld? U zegt het maar. Wat kanttekeningen. Elke relatie, ook die tussen personen, is heilloos als die vooraf door een partij in de vorm van spelregels en criteria gedicteerd wordt. Zo ook hier. Hoezo samen ontwikkelen?
Gelijkwaardige partijen? Uit het Barometer onderzoek onder alle gemeenten in Nederland (Publiek Denken en Stichting Burger & Overheid) bleek dat pas maatwerk burgerparticipatiebeleid gemaakt kon worden als het vertrouwen hersteld is tussen burgers en de gemeente op basis van ervaringen met een aantal praktijkprojecten.
Burgerparticipatie is politiek onafhankelijk en vereist een andere werkwijze en met name grondhouding / cultuur bij de gemeente. Die komt nergens terug in het coalitieakkoord. Voorts ontbreken op dit terrein de noodzakelijke randvoorwaarden voor constructieve burgerparticipatie en een inhoudelijke dialoog zoals het op voorhand ter beschikking stellen van alle noodzakelijke informatie, geen premature bestuurlijke beslissingen en duidelijkheid wat met de input van burgers meer gedaan wordt dan ophalen.
Tot slot: er is geen ijkpunt benoemd. Wanneer is dit beleid geslaagd. Als de 4 jaar voorbij zijn, het geld op is? Dat burgerparticipatie niet in de portefeuille van de burgemeester zit maar in die van D66-wethouder Marcel Belt geeft ook te denken. Kortom: coalitiebeloften zijn net dagkoersen en geven geen garantie voor de toekomst.
(Rob van Engelenburg)
