Met onder meer acht jaar ervaring als speler én bestuurslid van ADO Den Haag Vrouwen begon Lucienne Reichardt dit seizoen als nieuwe manager vrouwenvoetbal van de KNVB. Zij ziet in de Azerion Vrouwen Eredivisie op veel terreinen vooruitgang, maar waakt er ook voor dat de vrouwentak bij profclubs geen ondergeschoven kindje wordt.

Het is alweer meer dan veertien jaar geleden dat Lucienne Reichardt als aanstormend talent haar debuut in de Eredivisie Vrouwen maakte voor ADO Den Haag. Wat beschouwt zij als de belangrijkste verbeteringen van de Eredivisie sinds die pionierstijd? ,,De zichtbaarheid, de professionaliteit en de groei op meerdere gebieden.”

Groei ziet zij in het toegenomen aantal clubs, maar ook in het besef dat je vrouwenvoetbal er niet even bij doet. ,,Het moet echt geïntegreerd zijn in de club, een duurzaam onderdeel zijn, en niet het eerste dat afvalt bij tegenslag. Wat dat betreft was de situatie toen een stuk onzekerder”, stipt zij het snel weer verdwijnen van vrouwenteams bij bijvoorbeeld Roda JC, AZ, Willem II en VVV aan.

De veel grotere zichtbaarheid meet zij niet alleen af aan de goed bekeken live-uitzendingen (100.000 kijkers en meer) van wedstrijden op tv. ,,Over vrouwenvoetbal kun je nu ook meer lezen en wordt meer gesproken. Het gebruik van sociale media is enorm gegroeid en het vrouwenvoetbal heeft daar op kunnen meeliften, ook omdat die belangrijk zijn voor onze doelgroep, die toch wat anders is dan de doelgroep voor het mannenvoetbal.” Voorbeelden van meer professionaliteit zijn de verbeterde faciliteiten voor spelers en het vaker spelen van wedstrijden in stadions, gepaard aan flinke promotiecampagnes. ,,Het succes daarvan laat zien welke mogelijkheden er nu zijn.”

Het draagt allemaal bij aan een grotere gelijkwaardigheid van het vrouwenvoetbal, waardoor vrouwen tevens in staat worden gesteld om zich – net als hun mannelijke collega’s – te focussen op het professioneel beoefenen van hun sport. ,,De ontwikkeling van spelers naast het voetbal blijft daarbij ook belangrijk”, merkt Lucienne op. Zelf combineerde zij de sport met een studie psychologie, succesvol afgerond met haar promotie tot doctor. ,,In onze begintijd was er voor spelers geen andere keuze dan het voetbal met werk of studie te combineren. Maar het vrouwenvoetbal is daar ook uniek in en dat moeten wij blijven behouden.”

Ambitie van de KNVB en de clubs is om de nu door Azerion gesponsorde Eredivisie verder uit te laten groeien tot een topcompetitie, waarvan de besten de top van Europa kunnen uitdagen. ,,Belangrijk is dat alle clubs elkaar daarin ondersteunen. Als de top mee kan doen in de Champions League, hebben de andere clubs daar ook baat bij.”

Dat het vrouwenvoetbal vanaf volgend seizoen valt onder de sectie betaald voetbal van de KNVB, moet aan een verdere professionalisering bijdragen, bijvoorbeeld in de vorm van betere collectieve arbeidsvoorwaarden en ook door het stellen van hogere eisen aan de clubs die in de Eredivisie uitkomen.

Vraag is wel of de Nederlandse clubs zich ooit kunnen meten met de Europese top, die met veel grotere budgetten werken. ,,Met het Nederlands elftal hebben wij bewezen wel degelijk mee te kunnen draaien met grotere voetballanden. En veel andere landen zijn jaloers op onze voetbalinfrastructuur en ons unieke systeem van gemengd voetbal bij de jeugd. Dat moeten wij dan ook goed bewaken. Natuurlijk blijven Engeland, Duitsland en Frankrijk grotere landen, maar bij de mannen hebben Ajax en Feyenoord ook bewezen dat dat niet hoeft te betekenen dat je niet mee kunt doen.”

Meer internationale wedstrijden kunnen helpen de kloof te verkleinen. Lucienne kan zich nog goed herinneren hoe zij het als captain van ADO Den Haag in de Champions League moest opnemen tegen het gevreesde Russische Rossiyanka. ,,Dan moet je het in één confrontatie met een tegenstander van een stuk hoger niveau ineens laten zien. Daar zouden wij clubs door meer internationale wedstrijden beter op kunnen voorbereiden, misschien door met andere landen samen te werken om internationale vriendschappelijke wedstrijden te spelen of in de vorm van een Europa League voor vrouwen.”

Over de eisen die aan de clubs in de Eredivisie worden gesteld, vertelt Lucienne: ,,Er waren al kwaliteitseisen, maar daar waren geen sancties aan verbonden. Met ingang van dit seizoen gelden er licentie-eisen, die op vaste momenten in het seizoen worden getoetst.” Die hebben bijvoorbeeld betrekking op de accommodatie waar wordt gespeeld, de kwaliteit van de veldverlichting, de diploma’s die trainers moeten hebben en de carrièreplanning voor spelers. ,,Al die eisen samen zorgen ervoor dat er voor het vrouwenvoetbal een bepaald bedrag beschikbaar moet zijn.”

Moeten de clubs in de Engelse Premier League al hun spelers full-profcontracten aanbieden, in Nederland wordt het minimale aantal contractspelers volgend seizoen verhoogd van twee naar vier. ,,Je kunt de clubs aan de onderkant van de Eredivisie niet ineens verplichten iedereen een profcontract te geven. Dat kan alleen stap voor stap en ook daarvoor geldt dat de clubs bovenaan en onderaan elkaar uiteindelijk nodig hebben.”

Zijn gelet op de monsterscores die kampioen FC Twente regelmatig behaalt de verschillen al niet te groot geworden? ,,Fortuna Sittard laat dit seizoen met het aantrekken van buitenlandse spelers en het geld dat zij in het vrouwenvoetbal steken zien dat het ook anders kan”, tekent Lucienne aan. ,,En de aanwas van onderaf wordt steeds belangrijker. Er komt veel nieuw talent aan. Hopelijk zorgt de huidige groei ervoor dat de competitie voor iedereen professioneler en aantrekkelijker wordt. Om die reden willen wij nu ook stabiliteit creëren door de competitie niet elk jaar te veranderen en na de toetreding van FC Utrecht en AZ voorlopig geen nieuwe club toe te laten. Overigens is uit een onderzoek naar de competitive balance van Europese competities gebleken dat de Eredivisie een van de meest concurrerende competities is. Het verschil tussen de nummer één en de nummer laatst is hier bijvoorbeeld kleiner dan in Frankrijk.”

Als complex dossier bestempelt Lucienne het ontbreken van een opleidingsvergoeding in het vrouwenvoetbal. Clubs als ADO Den Haag raken daardoor elke zomer zelf opgeleide spelers aan andere clubs kwijt, zonder daar een cent voor terug te zien. ,,Die problematiek is heel complex en heeft ook te maken met het ontbreken van vergoedingen bij internationale transfers. Ik beschouw het als een van de groeipijnen van het vrouwenvoetbal. Er wordt nu met prioriteit onderzocht hoe dat het beste kan worden opgelost.”

Telt Nederland volgend seizoen voor het eerst twaalf profclubs met een team in de Eredivisie, de UEFA heeft aangekondigd dat investeren in vrouwenvoetbal in het seizoen 2024-2025 een voorwaarde wordt om (met het mannenteam) deel te nemen aan de Europa Cup-toernooien. Zijn alle clubs daar al even goed van doordrongen? Lucienne weet dat niet. ,,Het is wel zo dat niemand er baat bij zou hebben als clubs die helemaal geen affiniteit hebben met vrouwenvoetbal nu plotseling een vrouwentak starten.” Als alternatief kunnen clubs ook in vrouwenvoetbal investeren door een eigen jeugdopleiding te beginnen of een club in de eigen regio te ondersteunen. ,,Als het vrouwenvoetbal bij een profclub een ondergeschoven kindje zou zijn, creëren we niet wat we willen.”

Na het doelpuntenfeest bij Heerenveen ( https://eyecons.com/videos/sc-heerenveen-ado-den-haag-0-5-22124 ) ontvangt ADO Den Haag Vrouwen vrijdag Fortuna Sittard in het Bingoal Stadion (aftrap 19.30 uur). Kaarten zijn te verkrijgen via https://www.eventbrite.nl/e/tickets-ado-den-haag-vrouwen-fortuna-sittard-531837208407?aff=ebdsoporgprofile

(Tekst: Roeland Gelink. Portret: Marcello en Els)