Wie nu door de parken Arentsburgh en Hoekenburg in het westen van Voorburg wandelt, zal zich moeilijk kunnen voorstellen, dat zich hier zo’n 1900 jaar geleden de grootste Romeinse plaats van het westen van Nederland bevond. Toch viel het al in de 16e eeuw op, dat hier zo vaak dingen uit de Romeinse tijd werden gevonden. Het was dan ook dit terrein waar Caspar Reuvens, de eerste hoogleraar archeologie, tussen 1827 en 1834 zijn eerste opgravingen verrichtte. Daarbij werden de fundamenten van gebouwen van steen vrijgelegd en talloze vondsten uit de Romeinse tijd geborgen. Deze opgravingscampagne werd tussen 1909 en 1915 voortgezet door Jan Hendrik Holwerda, directeur van het Museum van Oudheden in Leiden.

De kleine stad die ze hadden gevonden, was Forum Hadriani, de ‘marktplaats’ van keizer Hadrianus. De Romeinse keizer heeft de stad zelf in het jaar 121 of 122 bezocht. Het was de hoofdstad van de Cananefaten, die in het jaar 151 stadrechten kreeg en de officiële naam Municipium Aelium Cananefatium.

In 2005 en 2007-2008 zijn door archeologische bureaus opnieuw opgravingen gedaan, maar binnen de contouren van de gesloopte gebouwen van het instituut Effatha. Aangezien het terrein van de stad een beschermde status heeft en er dus niet kan worden gebouwd en er nauwelijks grondwerkzaamheden worden uitgevoerd, heeft de archeologische werkgroep daar zelfstandig weinig onderzoek kunnen doen. Wel heeft de werkgroep bij verschillende opgravingen geassisteerd,  aandacht besteed aan de bescherming van het terrein en zich beziggehouden met de voorlichting aan het publiek. Er worden nu ook maandelijks rondleidingen gegeven over het terrein waar de Romeinse stad heeft gelegen.

De afgebeelde Romeinse beker is afkomstig uit Forum Hadriani. Van dit aardewerk waren voldoende scherven gevonden om er weer een geheel van te maken. De beker is waarschijnlijk vervaardigd in Keulen of Trier. Hij is versierd met een radstempel. Waarschijnlijk is er wijn uit gedronken. (Tekst en foto: Wim van Horssen)