Om te kunnen voldoen aan de eis om 26.920 asielzoekers in Zuid-Holland op te vangen, is het nodig te zoeken naar plekken waar minstens 500 asielzoekers gedurende minimaal vijf jaar opgevangen kunnen worden. Met name binnen de bebouwde kom van steden en dorpen. Dat hebben Gedeputeerde Staten (GS) aan Provinciale Staten bericht.

GS zijn bereid gemeenten te helpen voor plekken die niet passen in het Omgevingsbeleid. Dit middels een ontheffing, mits ruimtelijk aanvaardbaar. Bij uitzondering kan het daarbij ook gaan om plekken waar minder asielzoekers kunnen worden opgevangen. Het minimum is echter 250.

Het aantal van 26.920 geldt op 1 januari 2025. Per 1 januari 2024 was de opgave 19.097. Per 1 oktober waren er in de provincie 1755 vaste opvangplekken en 66411 tijdelijke opvangplekken gerealiseerd. Het gaat dan vaak om locaties met een te laag kwaliteits- en voorzieningenniveau. De tijdelijke plekken tellen bovendien niet mee in de opgave. Bij de Spreidingswet tellen alleen de vaste opvangplekken voor de taakstelling.

Voor het realiseren van voldoende asielopvang zijn regionale regietafels (RRT’s) ingericht, aldus GS, die elk een regioplan maken. In dat plan worden locaties opgenomen die bij voorkeur voor minimaal vijf jaar beschikbaar zijn en passen binnen de kaders van het Omgevingsbeleid van de provincie.

‘Zeer kansrijke opties zijn locaties binnen bestaand stads- en dorpsgebied (BSD). Te denken valt aan het transformeren van bestaand vastgoed zoals leegstaande kantoorgebouwen, maar ook (tijdelijke) nieuwbouw op braakliggend terrein. Ook woningbouwlocaties buiten BSD die zijn opgenomen in het Omgevingsbeleid, de zogenaamde 3 hectare locaties, zijn kansrijk om (tijdelijk) te benutten’, aldus GS.

‘Om aan de opgave te kunnen voldoen, zijn grotere locaties nodig. Dit ook vanuit de gedachte dat deze locaties het mogelijk maken om meer kleinschalige opvang te realiseren (kleine locaties kunnen leunen op de voorzieningen van grote locaties). Voor grotere locaties, die niet passen binnen het Omgevingsbeleid, zijn voor ons maatwerk oplossingen acceptabel’.

‘Gedeputeerde Staten kunnen op aanvraag van B&W ook ontheffing verlenen, mits ruimtelijk aanvaardbaar. De voorwaarde die wij richting gemeenten daaraan verbinden is dat het gaat om grotere locaties, die minimaal vijf jaar beschikbaar zijn en minimaal 500 opvangplekken hebben. Bij uitzondering is een lager aantal bespreekbaar. Hierbij hanteren wij 250 opvangplekken als ondergrens’.

‘Binnen BSD is een lager aantal ook bespreekbaar als daar technische redenen voor zijn zoals de veiligheid of inrichtingskosten. Vooral bij de tijdelijke huisvesting op een bedrijventerrein verbinden wij hier de voorwaarde aan dat dit veilig moet zijn voor de bewoners van de locatie. Buiten BSD is het van belang dat een locatie zorgvuldig wordt ingepast met aandacht voor de ruimtelijke kwaliteit en afstand tot voorzieningen voor de bewoners van de locatie’.

‘Daarnaast kan bij het verlenen van een ontheffing als voorwaarde vanuit de provincie worden gesteld dat de gemeente de functie maatschappelijk-asielopvang geeft aan de locatie en dat de plek na een afgesproken periode weer wordt teruggebracht in de oorspronkelijke staat’.

‘Wij vinden het overigens bespreekbaar om op een plek die minimaal 10 jaar is gebruikt voor asielopvang aan de rand van een kern, op basis van het straatje erbij of ertussen, daarna woningbouw mogelijk te maken’.

‘Met de komst van de Omgevingswet is de beslistermijn voor een reguliere vergunning voor gemeenten 8 weken, met de mogelijkheid om deze termijn één keer met 6 weken te verlengen. Het is daarom noodzakelijk dat deze procedure tot het verlenen van ontheffing zo snel als mogelijk wordt doorlopen, zodat gemeenten binnen de wettelijke termijn (eventueel met 6 weken verlenging) een vergunning kunnen verlenen’, laten GS weten.

‘Wij zijn voornemens de opvang van asielzoekers onderdeel uit te laten maken van de herziening Omgevingsbeleid 2024. Komend jaar onderzoeken we of er nog meer beleidswijzigingen van het provinciaal beleid nodig zijn om snel in te kunnen spelen op locaties in de regionale plannen voor asielopvang. Wanneer nodig nemen we wijzigingen mee in de herziening 2025 van het Omgevingsbeleid’.