Het vertrouwen in de overheid is gedaald van 70 procent op het hoogtepunt van de coronapandemie naar 22 procent in september 2023; het laatst bekende cijfer. Zo’n daling is er ook te zien bij het vertrouwen in de gemeente. De afname in vertrouwen is ‘krankzinnig’ en historisch laag in een ‘high trust society’ als Nederland.
Dat heeft hoogleraar Godfried Engbersen gemeenteraadsleden voorgehouden op een bijeenkomst over minimabeleid. Volgens Engbersen hebben mensen hun vertrouwen in de overheid verloren en gaan ze ook niet meer naar de overheid.
De kwestie kwam aan de orde bij de vraag hoe mensen met een laag inkomen ertoe gebracht kunnen worden gebruik te maken van voorzieningen die de gemeente voor hen in het leven heeft geroepen.
Engbersen, voorzitter van de door het kabinet ingestelde commissie Sociaal minimum, stelde dat het minimabeleid van Leidschendam-Voorburg voor veel gemeenten een voorbeeld kan zijn. Het feit dat er een Sociaal servicepunt is dat mensen moet helpen gebruik te maken van voorzieningen toont echter tegelijk aan dat het systeem te ingewikkeld is geworden.
De hoogleraar pleitte voor een verhoging van de bijstandsuitkering met name voor ouders met kinderen. Daarnaast zouden de diverse toeslagen gebundeld en automatisch uitgekeerd moeten worden. Engbersen stelde verder dat de gemeente moet investeren in de uitvoering van het minimabeleid. Er moet weer een brug naar de burger geslagen worden. Er dient een menselijke relatie te zijn en geen puur administratieve.
Het minimabeleid moet voorspelbaar zijn, toegankelijk, uitvoerbaar en financieel houdbaar. Naast een ‘decent inkomen’ moet het zich richten op meedoen in de samenleving en ‘activering’. Bij dat laatste onderscheidde Engbersen drie categorieën: mensen die aan werk geholpen worden, mensen die begeleid worden en mensen die met rust gelaten moeten worden.
De hoogleraar keerde zich tegen het ‘permanente wantrouwen’ dat nu in het beleid zit. Hij pleitte voor meer vertrouwen waardoor ook de relatie tussen burger en overheid kan verbeteren. (foto WRR)
