De gemeente formuleert beleidsdoelen heel algemeen. Het is daarom voor de gemeenteraad moeilijk na te gaan of het beleid effect heeft en welke prestaties er zijn geleverd. Indicatoren ontbreken. Een oordeel of het beleid doeltreffend is en geld doelmatig en rechtmatig wordt uitgegeven, is niet te geven.

Dat heeft werkgroep van gemeenteraadsleden bekend gemaakt op grond van een onderzoek naar een drietal beleidsterreinen: (delen van) Wet maatschappelijke ondersteuning (WMO), veiligheidsbeleid, economisch beleid. Men deed aan de hand van de financiële stukken die de gemeenteraad jaarlijks van B&W krijgt (met name begroting en jaarrekening).

De werkgroep hanteerde bij het oordeel de zogenoemde ‘methode Duisenberg’. Die gaat ervan uit dat de gemeenteraad in financiële stukken informatie moet krijgen over: beeld van het beleidsterrein, doelen (gepland/gehaald), prestaties (gepland/gehaald), kosten. Op grond daarvan moet geoordeeld worden doeltreffendheid, doelmatigheid, rechtmatigheid. Het geheel eindigt met conclusies en aanbevelingen.

Bij een presentatie aan collega-raadsleden werden uitspraken gedaan als ‘kunnen we niet controleren’, ‘hebben we niet kunnen vaststellen’, ‘niet duidelijk’, ‘informatie ontbreekt’, ‘kunnen we niet beoordelen’, ‘het is lastig te achterhalen of doelen zijn gehaald’, ‘het is een zoektocht doel en prestatie aan elkaar te koppelen’.

De stukken werden als ‘abstract’ en ‘moeilijk leesbaar’ bestempeld. Financiële stukken zouden op zichzelf ‘leesbaar’ moeten zijn, maar zijn dat niet. Veel moet elders worden opgezocht. De afbakening van taakvelden ‘is niet duidelijk’. Uitgaven voor bepaalde acties ‘zijn niet duidelijk te traceren’. Doelen en prestaties ‘verdwijnen’ soms of worden aangepast zonder tekst en uitleg.

De werkgroep wil komende week met een voorstel komen voor kleine verbeteringen in de financiële informatievoorziening aan de gemeenteraad. Daarna zal de gemeenteraad moeten bepalen of men de financiële stukken wil gaan gebruiken om kaders voor B&W te stellen en B&W ook te controleren (met andere woorden: te sturen) of niet. Bij een positief antwoord moeten de financiële stukken een heel andere opzet en structuur krijgen.

Verantwoordelijk wethouder Philip van Veller (financiën) wees de raadsleden erop dat beleid nu veelal in brieven en andere stukken aan de gemeenteraad wordt gepresenteerd. In de financiële stukken staan alleen beleidsintenties.

Als de gemeenteraad ‘alles’ in de financiële stukken wil zien opgenomen dan kost dat niet alleen enorm veel ambtelijke menskracht, de raad zal dan ook verzuipen in informatie waarbij de vraag gesteld moet worden wat men ermee kan en of dat leidt tot een beter debat, aldus Van Veller.