‘Zuid-Holland scoort landelijk het laagst als het gaat om levensverwachting in goed gezondheid en kent grote gezondheidsverschillen tussen gebieden’. Dat stelt gedeputeerde Mariëtte van Leeuwen in het Programma gezondheid en welzijn. ‘De provincie heeft de ambitie om de gezondheid van de inwoners te verbeteren en de gezondheidsverschillen te verkleinen’.

Van Leeuwen signaleert een stijging van leefstijlziekten; ziekten veroorzaakt door zaken als voeding, beweging, slaapritme en middelengebruik. Daarbij gaat het niet alleen om individuele afwegingen, maar spelen ook de sociale omgeving en de inrichting van de fysieke leefomgeving, een rol.

‘Gezondheid is een breed thema dat raakt aan verschillende beleidsterreinen’, aldus Van Leeuwen. ‘Uit onderzoek blijkt dat de meeste impact van de provincie op gezondheid gelegen is in de verantwoordelijkheid voor de fysieke leefomgeving. Het gaat hier om thema’s als mobiliteit, natuur, ruimtelijke ordening, klimaatadaptatie, milieu, en recreatie en sport’.

Juist omdat gezondheid zo’n breed terrein is, zijn er ook heel veel verschillende partijen bij betrokken. ‘Dat betekent dat geen van de betrokken partners alleen zorg kan dragen voor een gezonde samenleving: samenwerking is noodzakelijk. Het provinciale niveau leent zich hier goed voor’.

Van Leeuwen richt zich nu allereerst op twee thema’s: voedsel en gezonde leefomgeving. ‘Een gezond voedingspatroon kan bijdragen aan het terugdringen van welvaartsziekten. Met portefeuilles als landbouw, tuinbouw, circulair (geen afval) en de groene cirkels (duurzaamheid) heeft de provincie verschillende beleidsterreinen waarmee er een positieve bijdrage kan leveren aan een gezonde voedselomgeving’.

‘Een leefomgeving die uitnodigt tot gezond gedrag kan er voor zorgen dat mensen makkelijker in beweging komen, elkaar ontmoeten, beter tot rust komen en geen schade aan hun gezondheid oplopen door blootstelling aan negatieve milieufactoren. Met portefeuilles als wonen, milieu, mobiliteit, sport en recreatie en ambities op het terrein van de 15-minutenstad, een toekomstbestendige leefomgeving en het werken aan de woningbouwopgave heeft de provincie verschillende aanknopingspunten voor het creëren van een gezonde leefomgeving. In het kader van dit programma werken we via een aantal projecten aan een integrale benadering van dit vraagstuk’.

Voor de uitvoering van de plannen is 912.000 euro uitgetrokken waarvan 512.000 euro blijvend.

‘Vanuit gezondheid en welzijn zetten we primair in op een gezond voedselaanbod en voedseleducatie in verschillende settings. Daarmee willen we mensen verleiden om gezonde keuzes te maken. Een setting, zoals school, de zorg of werk, kenmerkt zich door bepaalde doelgroepen (kinderen, ouderen of werknemers), met verschillende behoeften (voedseleducatie, voedsel dat bijdraagt aan herstel, gezonde catering). Rondom deze settings zijn verschillende netwerken actief. Hieraan kan de provincie bijdragen, hetzij door een verbinding met de land- en tuinbouw of een ander dossier te leggen of te zorgen voor een regionale verbinding van verschillende partijen’.

Inzake gezonde leefomgeving wil Van Leeuwen ‘ontwerpend onderzoek naar de gezonde leefomgeving in 5 verschillende typengebieden: dorpen, groeikernen, naoorlogse gebieden en woon- en werkgebieden. Deze gebieden vormen nu nog gescheiden werelden maar kunnen meer gemengd worden’.

Verder wil zij via het programma ‘toekomstbestendig bouwen’ en de Vliegende Brigade (ambtelijke hulp aan gemeenten bij bouwprojecten) gemeenten aanzetten te werken aan de gezonde leefomgeving. Tevens wil zij dat ‘omgekeerd ontwerpen’ wordt ingevoerd: de woning staat niet voorop maar de gezondheid van bewoners en omwonenden.

Van Leeuwen geeft verder aan dat het Healthy Society programma (krachtenbundeling universiteiten en hogescholen) wordt uitgebreid met MBO-scholen en gemeenten. De provincie levert een financiële bijdrage aan de ambitie om bewezen succesvolle gezondheidsprojecten op andere plekken te herhalen.