De filosofie achter de Nehalennia Tuin in Voorburg. Ingeklemd tussen de Van Zegwaardstraat, de Fransstraat en de geluidswanden langs de Utrechtsebaan ligt een groeibriljant: de Nehalennia Tuin. De tuin is ontstaan dankzij een samenwerking tussen gemeente Leidschendam-Voorburg, talloze vrijwilligers en bedenkster/ initiatiefneemster Isabella Wentink. Het is allereerst een ode aan de godin Nehalennia. In Wikipedia wordt zij omschreven als een beschermgodin die in het tweede en derde-eeuwse Gallia Belgica vooral door zeelui en handelaars werd vereerd bij de monding van de Schelde.

Voor Isabella Wentink (afgestudeerd in cultuurfilosofie en informatica) moet zij niet gereduceerd worden tot een handelsgodin. Nehalennia moet volgens haar gezien worden een moedergodin, een godin van vruchtbaarheid. Op de replica van het altaar uit het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden staat naast Nehalennia een mand met appels die hier ook op wijst. Wentink is aanhanger van de theorie dat Nehalennia een godin was van de Kelten, die van de Sumeriërs uit het huidige Irak afstammen. Nehalennia als godin van de natuur en liefde; daarom wordt deze tuin ook als een ode aan haar gezien. Isabella Wentink wilde de tuin ook uit liefde oprichten. Er zijn diverse voorbeelden van bouwwerken die mannen realiseerden voor hun grote liefde, zoals bij de Taj Mahal, maar een vrouw die dat doet is niet zo bekend. De tuin is, net als de Godin Nehalennia, een ode aan de liefde. Ook de liefde voor vluchtelingen, aangezien de tuin ook ontstaan is in samenwerking met organisatie Foxtaal (taalschool voor vluchtelingen).

De tuin is mede geïnspireerd door de filosofie van Friedrich Schiller die in zijn gedicht ‘Ode an die Freude’ de broederschap zo poëtisch bezong. Beethoven heeft dit gedicht op briljante wijze bewerkt in zijn Negende Symfonie. In 1985 werd Beethovens ‘Ode an die Freude’, zoals bekend, aangenomen als het officiële volkslied van de Europese Unie. Die brede gedachte zie je ook weer in de tuin terug, namelijk in de doelstelling van de verzustering/verbroederingstuin voor iedereen. Het ideaal van ‘alle Menschen werden Brüder’ toegepast in de tuin.

Een derde doelstelling is de Nehalennia Tuin als een vorm van de commons, gemene gronden, hulpbronnen die door alle leden van een groep of samenleving kunnen en mogen worden gebruikt. Wentink verwijst hierbij ook naar de betekenis van de commons in het werk van Karl Marx. De tuin is daarom voor een deel ook bedoeld als een voedselbos voor mensen en dieren. Er kan, onder begeleiding, geplukt worden. Hulp van vele kanten Hoe kom je van droom tot daad? Dankzij donaties (in geld en/of in natura) van vrijwilligers, de Soroptimisten, Vlietwensen, Fonds1818 en de gemeente Leidschendam-Voorburg kreeg de tuin de beschikking over fruitbomen en aarde en kon in 1923 van start worden gegaan. Met de gemeente is een adoptiecontract gesloten, waarin het beheer van de grond geregeld werd. Maar het belangrijkste zijn natuurlijk de vrijwilligers. Er is nu een groep van dertig vrijwilligers, waarvan vijftien actief. De kinderen uit de buurt worden nadrukkelijk bij de tuin betrokken. Zij hebben eigen plekjes in de tuin.

Een tuin voor mens en dier In de tuin zijn planten, kruiden, bessenstruiken en appelbomen te vinden. Alles op biologische grondslag. Er is veel aan gelegen om bijen en vlinders te trekken. Ook wordt gelet op een goede spreiding over de seizoenen. In het voorjaar komen de bollen al uit. Die mogen natuurlijk niet ontbreken. De lofzang van de dichter Wordsworth op de narcissen in het gedicht ‘The Daffodils’ (1802) is natuurlijk een aansporing die je niet kunt negeren: ‘I wander’d lonely as a cloud That floats on high o’er vales and hills, When all at once I saw a crowd, A host of golden daffodils’.

Dit gedicht was voor Isabella Wentink een inspiratie, opdat de kinderen uit de buurt soortgelijke herinneringen zouden hebben als Wordsworth aan zijn narcissen. De appelboom neemt een bijzondere plaats in. De appelboom is namelijk een heilig symbool in de filosofie van de Kelten en in de mythes uit Griekenland. De appels waren als huwelijksgeschenk door de godin Gaia aan Hera gegeven toen zij trouwde met Zeus. Degenen die van de appels aten werden onsterfelijk. In de appelboom zit een slang ter bescherming van deze kostbare vruchten, Ladon genaamd. Een heel andere betekenis dus dan in het Oude Testament, waarin de slang symbool is voor het kwaad, voor de misleidende verleiding. De appelboom wordt ook door nymfen, de Hesperiden, bewaakt. Voor Wentink was deze allegorie de inspiratie voor een Hesperidenhof in de Nehalennia Tuin.

Dankzij een donatie van de Soroptimisten bloeien rond de appelboom 50 biologische rozen, als symbool voor de Hesperiden ter bescherming van deze eeuwige levens/liefdesboom Deze rozen hebben een centrale plaats in de tuin. Zo schuilt achter de vele keuzes in deze tuin vaak een filosofie. Een filosofie met meerdere lagen. De keuze voor een biologische vorm van tuinieren gaat hand in hand met keuzes vanuit de mythologie. Dit maakt de Nehalennia Tuin in meerdere opzichten een buitengewone tuin. De wensen voor de toekomst Er wordt nog verder gedroomd. Isabella Wentink werkt op dit moment aan een zelfregulerend irrigatiesysteem voor planten en dieren, om de droge maanden door te komen. Hierbij wordt gebruik gemaakt van Artificial Intelligence. Het irrigatiesysteem wordt geïntegreerd in wat er hopelijk uit gaat zien als een historisch accuraat prieel. Zoals dat wellicht ook ooit in Forum Hadriani (een Romeinse stad op de plaats van het huidige Voorburg-west) gestaan heeft.

Moderne techniek gecombineerd met historisch besef, met zo’n aanpak wordt je droom sneller werkelijkheid.

(Wiliam Segers, https://schoonheidcentraal.nl/)