Afgelopen week liep ik weer eens door het Sijtwendepark en kreeg bijna een hartverzakking. Ooit had het een fraai voorbeeld kunnen zijn van hoe je saaie voetbalvelden kunt omtoveren tot een levendig stadspark, maar nu? Een doodse bedoening. Het idee was mooi: een plek waar kinderen veilig kunnen ravotten, ouderen ontspannen op een bankje en waar jongeren, natuurgenieters en fanatieke jeu-de-boulers elkaar treffen. En natuurlijk, laten we onze viervoeters niet vergeten, ook zij verdienen ruimte om te spelen.

Je zou denken dat het gemeentebestuur deze nobele wensen serieus zou nemen en de plannen zorgvuldig zou afstemmen met de inwoners. Het is tenslotte hun belastinggeld. Maar hoe anders bleek de realiteit toen het park – overigens een architectonisch hoogstandje, daarover geen klachten – eenmaal klaar was!

Een treurig landschap. Twee eilanden, waarvan eentje nog enigszins functioneerde als kinderspeelplaats, terwijl het andere eiland zich manifesteerde als een desolaat vlak met doelloze paden, lukraak neergezette kunstobjecten en wat verdwaalde plantenbakken en boompjes. Een jeu-de-boulesbaan waar de enige activiteit bestond uit het verwaaien van bladeren en bankjes die vooral dienden als decor voor melancholie. De sporadische bezoeker gebruikte het park vooral als sluiproute van A naar B.

Maar wacht, er kwam verandering! Een moedige vrouw trotseerde de boetes wegens losloopverbod van honden en wist een VVD-wethouder te overtuigen dat haar loslopende hond op een doodstil eiland weinig kwaad kon. De wethouder, met een zeldzaam moment van inzicht, gaf toe: ,,U heeft gelijk, mevrouw’’, en hij hief het verbod op. En wat gebeurd: plotseling bloeide het park op! Hondenliefhebbers stroomden toe, vriendschappen ontstonden, en in no time groeide het aantal bezoekers naar 300 à 500 per week. Een harmonieuze, goed functionerende gemeenschap, waar mensen wandelden terwijl hun hondjes vrolijk speelden. Alles netjes en verantwoord.

Totdat in 2017 een nieuwe wethouder, die zonder schaamte toegaf niets met dieren te hebben, zich liet inpakken door twee klagende buurtbewoners. Gewapend met slordige gemeentelijke onderzoeken en op maat gemaakte bijeenkomsten, draaide ze het beleid terug. De uitkomst? Een hek dwars door het park, precies op de plek waar jaarlijks de bevrijding wordt herdacht. Honden en hun baasjes kregen nog slechts een schamele vijfde van het eiland toegewezen. ,,Iedereen heeft tenslotte recht op een stukje vrije ruimte’’, was haar bijzonder empathieloze uitleg. Pogingen tot overleg strandden op haar onwrikbare houding: ,,Ik heb mijn beslissing al genomen.”

En daar zit precies het probleem. In plaats van samen te besturen met de inwoners, wordt er over hen beslist. Dit is geen bestuur, dit is regentesk gedrag. Geen vertegenwoordigers van het volk, maar zelfbenoemde heersers die denken te weten wat goed voor ons is. In plaats van vertrouwen en samenwerking creëren ze afstand en frustratie.

‘Bestuurders, dit kan en moet beter!’

U bent gekozen om uw inwoners te dienen, niet om te dicteren. Besturen is een kwestie van luisteren, samenwerken en oplossingen zoeken, niet van eigenhandig koers bepalen en weerstand negeren. De maatschappij loopt op den duur vast door hardnekkige alleenheerschappij in plaats van samenwerking. Een succesvol plan ontstaat alleen samen met de mensen die het dagelijks gebruiken. Dat vereist een open overlegstructuur zonder manipulatie en sturing, waar belangen en bezwaren op gelijke voet, dus op basis van gelijkwaardigheid, besproken worden. En doorgaan totdat de afstand tussen belangen en bezwaren zo klein mogelijk is geworden. Alleen dan kunnen we écht vooruit.

Helaas leven bestuurders en burgers vaak in compleet verschillende werelden en lijken ze nauwelijks geïnteresseerd in elkaars perspectieven. Daarom is het essentieel dat iedereen op gelijke voet deelneemt aan het gesprek. Want zolang ‘wij versus zij’ de boventoon voert, blijft echte vooruitgang een utopie.

Dus, inwoners en bestuurders, aan de slag! Er is werk aan de winkel. En eerlijk? Ik krijg het er nu al warm van.

Maar ach, ik blijf een optimist. U ook?

(Burgermans, inwoner)