De menselijke beschaving, zoals die over het algemeen wordt aangeduid, kent een lange weg van ontwikkeling. Tijdens die reis van het brein door de tijd ontwikkelden we iets bijzonders: diepere waarden en hoger bewustzijn openden besef naar moraliteit, ethiek, liefde, verdraagzaamheid en niet in de laatste plaats universele kennis en intellect. Het opstellen van wetten en regels was natuurlijk wel nodig om deze waarden te beschermen en onder zeker gezag te plaatsen. Hiermee konden ontsporingen van kennis en bedreigingen van de algemeen gekoesterde waarden zoveel mogelijk worden voorkomen.

Hoe je het mensdom in het gareel houdt is al sinds het bestaan ervan voor alle bevolkingsgroepen en gemeenschappen een bron van zorg geweest. We bedachten systemen: van strenge heersers met toezicht en sancties tot een verspreiding van de overtuiging dat er toezicht was van een onzichtbare hogere macht, die de baas was over hemel en aarde. Deze baas beloont de mensheid na zijn dood voor een net en voorbeeldig leven, maar straft genadeloos als hiervan geen sprake is. Angst als gedragsregelaar: werkt al millennia als een tierelier. En dan zijn er nog de vele variaties en tussenvormen om goed en kwaad zo afdoende mogelijk te beheersen. Dit diepe besef van de waarden die ons mensen verbindt en tot een geordende samenleving vormt met uiteraard bescherming van onze flora en fauna als vanzelfsprekende taak, dat noemen we beschaving.

En dan… komt het college van ons kleine maar eigenwijze stipje op de wereldkaart: Leidschendam-Voorburg (kortweg LV, niet te verwarren met een dure handtas). Zij hanteren een nogal originele definitie van beschaving. Volgens hen ben je pas écht beschaafd als je een 20 jaar oude deal met een projectontwikkelaar naleeft – zelfs als die deal inhoudt dat er een flink stuk natuur moet wijken voor luxe vakantiehuisjes en een hippe horecatent waar je straks je havercappu kunt drinken met uitzicht op wat ooit een bos was. Want ja, ‘afspraak is afspraak’, aldus het college. Alsof het hier gaat om een vergeten koffiedate, en niet om het slopen van een natuurgebied dat harder bescherming nodig heeft dan je wifi op een regenachtige dag. Natuurlijk, ze beloven plechtig dat de projectontwikkelaar ‘de natuurschade zo veel mogelijk zal beperken’. Ja, ammehoela! Dat klinkt een beetje als: ‘We hakken het bos om, maar vegen daarna wél netjes de stoep aan’.

En als je daar iets van zegt? Dan komt het Grote Dreigmiddel: de schadevergoeding. Miljoenen euro’s, mensen! De gemeentekas loopt leeg, de wereld vergaat tenzij we gewoon gehoorzaam zijn en die bomen offeren aan het Grote Recreatie-altaar. Gek genoeg lijken die miljoenen ineens geen probleem als het gaat om 800 miljard euro aan Europese militaire uitgaven. Want dat is voor ‘onze veiligheid’. Juist ja.

Maar wacht eens even, gaat de bescherming van natuurgebieden als Vlietland niet óók over onze veiligheid? Of is die alleen relevant als er tanks en straaljagers bij komen kijken?

De dubbele moraal is bijna aandoenlijk. Of eigenlijk gewoon gênant. Je kunt moeilijk geloven dat dit nog over principes gaat als een projectontwikkelaar aan de touwtjes lijkt te trekken. Beschaving? Dit lijkt meer op het verkopen van je geweten voor een zak cement en een paar terrasstoelen.

Dus, beste volksvertegenwoordigers, durven jullie écht te zeggen dat natuurbehoud onderhandelbaar is zolang de prijs maar goed is en deze losstaat van voortschrijdend inzicht? Dat veiligheid alleen telt als het door een NAVO-label komt?

Of wordt het tijd om de politiek weer eens aan het kompas van de samenleving te leggen; eentje die wél weet dat bomen niet opnieuw groeien als je ze eenmaal tot houtsnippers hebt vermalen?

Misschien is het moment gekomen om te kiezen: wordt het pluche of wordt het principe? Met z’n allen de dialoog aangaan, zonder schimmige achterkamertjes of juridische rookgordijnen. Gewoon, als realistische en natuurbewuste mensen onder elkaar die de belangen van samenleven op de juiste waarde weten te schatten. Dat noemen we pas écht beschaving. Die gedachte geeft me een aangenaam warm gevoel. Hoewel, met veel zorg op de achtergrond.

(Burgermans, inwoner)