Elke dag gaan er beelden de wereld rond over het leed in de Gazastrook. Veroorzaakt door Israëlische militaire acties. Inmiddels zijn er tegen de 54.000 doden te betreuren. Inofficiële cijfers liggen nog drie maal hoger.
Er zijn in Nederland inmiddels de nodige gemeenten en gemeenteraden die het kabinet oproepen het Israëlische geweld te veroordelen en ertoe bij te dragen dat het stopt. De regering-Schoof is daar tot nu toe doof voor.
Dinsdag tegen middernacht besprak de gemeenteraad de kwestie aan de hand van een motie ingediend door Kees Elenbaas (GroenLinks) en Jochem Streefkerk (PvdA). B&W werden opgeroepen zich net als hun collega’s uit andere gemeenten tot het kabinet te wenden.
Het debat toonde pijnlijk aan hoe politici zich in bochten wringen om zich toch vooral niet over de zaak uit te laten. Geen standpunt te hoeven innemen. Te kunnen zwijgen.
Neem burgemeester Martijn Vroom. Lid van het CDA, gereformeerd protestant. Een stroming die normaliter pro-Israël is. Hij noemde de zaak ‘extreem ingewikkeld’. En ‘ ingewikkelder dan op eieren lopen’. Repte over een 5000-jarige geschiedenis.
Hoe dan ook, de burgemeester weigerde een positie te kiezen onder het mom van ‘wij hebben in het college afgesproken ons niet uit te spreken’. Hij weigerde zelfs aan te geven wat hij zelf van de zaak vond. Ook het aangaan van een gesprek met inwoners over de kwestie, dan wel initiatieven van B&W om vrede in de gemeente te bevorderen, wees Martijn Vroom af.
Hoe slap kun je zijn. De burgemeester heeft zich eerder heel concreet, en oorlogszuchtig, uitgelaten over het conflict in Oekraïne. En nu dus niet daar waar het Israël betreft. Zich beroepende op ‘de lijn van B&W’ kan zulks alleen betekenen dat datzelfde college van B&W het niet eens is met elkaar. Met andere woorden: VVD, GBLV en D66 verschillen van mening.
Maar wat dan nog? Geef als burgemeester je eigen mening en biedt vervolgens aan elke wethouder de kans, desgewenst, diens inzichten met de gemeenteraad te delen. Wat is daar mis mee?
Aan het debat in de gemeenteraad nam de VVD , als grootste partij in de gemeenteraad, helemaal niet deel. GBLV, bij monde van fractieleider Walter Rosbenders, stelde dat de raad zich niet in een internationaal conflict diende te mengen en dat een uitspraak polarisatie in de hand zou werken. ‘En dat willen wij niet’.
D66-voorman Mahjoub Mathlouti daarentegen gaf aan het initiatief van GroenLinks en PvdA te steunen. Hij noemde het ‘beschamend’ dat de landelijke politiek het in deze zaak laat afweten.
De burgemeester liet blijken dat B&W wel een initiatief van de gemeenteraad om zich tot het kabinet te wenden zouden steunen. Met andere woorden: het is uw verantwoordelijkheid en niet de onze. Ook hier weer die slapte. Weglopen voor het eigen standpunt.
Los van de houding van VVD en Aandacht-LV (wij nemen niet deel aan dit debat) en het wegvluchten van GBLV, trachtte ook het CDA de dans te ontspringen. Ron van Duffelen (CDA-fractievoorzitter) gaf te kennen dat de lokale politiek ‘hier niet over gaat’.
Nu hebben politici normaliter de mond vol over allerlei zaken. Laten ze zich publiek, maar veelal via social media, meteen uit, ook al weten ze niet eens echt waar het over gaat. En daarbij maakt het niets uit of het gaat over een binnenlandse of buitenlandse kwestie. Als ik maar in het nieuws ben, en wel sneller dan de concurrentie.
Waarom nu dan zo bang? Omdat het ‘bondgenoot’ Israël betreft? Omdat men de Joodse landgenoten niet tegen zich in het harnas wil jagen? Omdat men niet het verwijt van antisemitisme wil krijgen? Of het verwijt dat men zich niet genoeg realiseert welk lot de Joden in de Tweede Wereldoorlog trof? Dan wel niet te horen wil krijgen dat men de aanval van Hamas op Israël van oktober 2023 negeert?
Hoe dan ook, in een poging toch een uitspraak van de gemeenteraad te krijgen wijzigden Elenbaas/Streefkerk hun voorstel. B&W werden niet meer opgeroepen iets te doen, doch de gemeenteraad zelf.
En ineens gingen GBLV en CDA ‘om’. Bij de stemming bleek echter dat twee raadsleden, Liesbeth van der Heide (CDA) en Drago Grguric (VVD) zich van een standpuntbepaling onthielden. Ze vertrokken uit de raadszaal voorafgaand aan de stemming. Jack Voortman (VVD) stemde als enige liberaal voor; de rest van de fractie tegen.
Eindconclusie: B&W vinden niets. Tekenend voor dit gezelschap. Bij moeilijke kwesties lopen we weg voor onze verantwoordelijkheid. Ruggengraat 0,0. ‘Verbinden, vertrouwen, vooruitgang’ heette het coalitieakkoord VVD, GBLV, D66. Geen van die drie begrippen worden in deze bewaarheid. Triest.